تغییر رویکرد وزارت آموزش و پرورش در برابر کتابهای کمک‌درسی/ با ناشران مقابله نداریم
تغییر رویکرد وزارت آموزش و پرورش رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفت: با ناشران کتب کمک‌آموزشی مقابله نه بلکه مواجهه داریم؛ کارهای قبلی که با ناشران شروع شده است، اصلاح می‌شود و ادامه می‌یابد.
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم؛ محمدابراهیم محمدی، سرپرست دفتر انتشارات و فناوری آموزشی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در “دهمین جلسه شورای ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی رشد” با اشاره به مصوبه ۸۲۸ شورای‌عالی آموزش و پرورش، آن را فصل‌الخطاب بسیاری از برداشت‌های صحیح و ناصحیح از ورودی‌های منابع به مدرسه دانست و وضعیت پیش‌آمده در شرایط شیوع کرونا را عامل مهمی در سوق‌دادن بخش خصوصی به‌سوی این مصوبه دانست که مشارکت مؤثر بخش خصوصی را در پی خواهد داشت.
ناشران کودک و نوجوان در شرایط کرونا مظلوم واقع شدند
وی افزود: هیچ مدیری در وزارت آموزش و پرورش مخالف هم‌افزایی نیست و همه به مشارکت در آموزش و تربیت دانش‌آموزان علاقه‌مندند. وظیفه ما هم پیشگیری از حرکت‌های ناصواب در این باره است. تاکنون بخش غیردولتی در مفاهمه با سازمان به دریافت مشترکی نرسیده بود. در شرایط کنونی و به‌خاطر تعطیلی فیزیکی مدرسه‌ها، ناشران کودک و نوجوان مظلوم واقع‌شده‌اند باید برای این موضوع هم تدبیری داشته باشیم.
در ادامه جلسه، سید سعید بدیعی گزارشی از فعالیت‌های معاونت ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی رشد ارائه و اشاره کرد: مصوبه هشتصد و بیست و هشتمین جلسه شورای‌عالی آموزش و پرورش در سال ۱۳۸۹ با موضوعیت ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی (مواد و رسانه‌ها) تصویب و به سازمان پژوهش ابلاغ شده است. از زمان ابلاغ، معاونت ساماندهی با تشکیل شورای سیاستگذاری، ایجاد سامانه مدیریتی و هدایتی، تدوین و تولید استانداردها، انتشار کتاب‌نامه‌ها و فهرستگان رشد، پیگیری مصوبه مذکور را اجرایی کرده است.
وی اضافه کرد: از سال ۹۲ تاکنون بیش از ۳۰ هزار عنوان کتاب چاپ نخست بررسی و ۱۴۳۴۵ کتاب از طرف ناظران تأیید و از طریق فهرستگان و کتاب‌نامه‌های رشد منتشر شده‌اند. ثبت نشان استاندارد مواد و منابع آموزشی، برگزاری نمایشگاه و جشنواره، نشست‌های متعدد با ناشران برای تبادل نظر، جلسه با نمایندگان ناشران آموزشی و… از دیگر اقدامات معاونت ساماندهی در این راستا بوده است.
منابع موردنیاز دانش‌آموزان باید صحیح وارد مدارس شوند
به گزارش تسنیم، در ادامه، حسن ملکی، معاون وزیر و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به‌عنوان رئیس نشست، مصوبه ۸۲۸ شورای‌عالی آموزش و پرورش را تبیین و به وجود مسئله یا به‌عبارتی معضل در نظام آموزش و پرورش اشاره کرد که همانا وارد نشدن منابع مورد تأیید سازمان پژوهش به مدرسه‌هاست.
وی اضافه کرد: این مصوبه ما را به‌سمتی هدایت می‌کند که منابع مورد نیاز و صحیح وارد مدارس شوند.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی همچنین شورای‌عالی آموزش و پرورش را که تصویب‌کننده مصوبه ۸۲۸ است، مانند قوه مقننه آموزش و پرورش دانست و به تبیین اهداف مصوبه و وظایف سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در اجرای آن پرداخت.
تأخیر در اجرایی کردن این مصوبه از گله‌مندی‌های ملکی بود و بر تقویت شورای ساماندهی منابع آموزشی تأکید کرد.
ملکی همچنین خواستار همکاری و اقدام همه معاونت‌ها در پیشبرد اهداف مصوبه بود.
وی درباره دستور جلسه امروز این شورا گفت: استفاده از ظرفیت بخش خصوصی در تولید منابع استاندارد، جلوگیری از ورود منابع غیراستاندارد به مدارس و مراکز آموزشی و عضویت همه معاونت‌های وزارتی، از ملزومات این شوراست.
رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به بررسی وضع آموزش در شرایط بیماری کرونا اشاره کرد و مشارکت قوی بخش خصوصی در این بحث را خواستار شد.
ملکی به وظیفه ساختاری سازمان که “تربیت” است اشاره کرد و برنامه‌هایی درسی را که با هدف تربیت تدوین می‌شوند، مبنای تولیدات سازمان دانست.
صیانت از برنامه درسی مهمترین وظیفه آموزش و پرورش است
به گزارش تسنیم، در ادامه این نشست، رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش، ضمن تقدیر از برگزاری این نشست و تأیید نگاه علمی و تخصصی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی به این نشست، آن را نویدبخش روزهایی خوب برای آینده آموزش و پرورش دانست.
وی گفت: صیانت از برنامه درسی مهمترین وظیفه آموزش و پرورش، و به‌خصوص سازمان پژوهش است که متولی مستقیم این امر است، بستر برنامه‌های درسی که محتوای علمی مدارس هستند، در این سازمان شکل می‌گیرد.
مؤسسات غیردولتی برنامه درسی را از محوریت خارج کرده‌اند
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش تحقق‌بخشیدن به برنامه درسی تمام‌ساحتی را از اهداف آموزش و پرورش دانست و عنوان کرد: متأسفانه شرایط بدی در مدارس حاکم است که باعث شده است برنامه درسی از محوریت خود خارج شود و حالت فرعی به خود بگیرد، به‌شکلی که مؤسسات غیردولتی همه جریان آموزش را تحت‌الشعاع خود قرار داده‌اند در دوره ابتدایی که زمان شکل‌گیری شخصیت دانش‌آموزان است، معلمان ابتدایی نیز به تست‌زنی و ترغیب دانش‌آموزان به این جریان علاقه نشان داده و بخشی از برنامه‌های درسی را متوقف کرده‌اند.
حکیم‌زاده با بیان اینکه برنامه درسی تدوین‌شده در سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی برای آموزش کفایت می‌کند، ادامه داد: فعالیت آموزش ابتدایی به دستاوردهای فعالیت‌محور منجر خواهد شد.
برای بخش خصوصی استانداردهای تولید تعیین شود
معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش همچنین به ممیزی تربیتی اشاره و عنوان کرد: لازم است برای بخش خصوصی استانداردهای تولید تعیین شوند. امیدوارم شهروندان هم به این دستورالعمل‌ها اعتماد کنند، هدف ایجاد شرایط مطلوب تربیت است.
وی با امیدواری به رفع آفت‌های موجود در تولید منابع آموزشی، به نقش بخش خصوصی و تشویق این بخش در تولید منابع و مواد مناسب آموزشی اشاره کرد و بیان داشت که بخش خصوصی می‌تواند در تولید منابع استاندارد نقش مؤثری داشته باشد.
بسته‌های آموزشی تولید شود
در ادامه این نشست، زهرا مظفر مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش، به مطالبه همه استان‌ها در آموزش‌های مجازی اشاره کرد و خواستار تولید بسته‌های آموزشی و توزیع آن بین خانواده‌ها شد.
تخلف بخش خصوصی در سال ۹۷
وی در ادامه صحبت‌هایش به تخلف بخش خصوصی در سال ۹۷ اشاره و بیان کرد: ورود منابع غیرمفید به مدارس با مسیر صحیح آموزش تلاقی داشت، از این رو، برخورد لازم انجام و از ادامه این فرایند جلوگیری شد. در این راستا با حذف آزمون‌های زائد و استفاده از کتابهای کمک‌آموزشی برخورد شد، تأکید ما این است که صرفاً کتابهای درسی کفایت می‌کنند.
مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش بیان کرد: در طول سال‌های گذشته مدارس ما در استان‌ها دچار مشکل شده بودند به‌ناچار به روزآمدسازی بخش‌نامه‌ها پرداختیم و ضمن دریافت تأیید شورای‌عالی آموزش و پرورش، مقرر شد طبق مصوبه ۸۲۸ شورای‌عالی، منابع مورد تأییدی وارد مدارس شوند که استانداردهای لازم را رعایت کرده‌اند.
وی در ادامه به وظیفه حمایتی وزارت آموزش و پرورش از ناشران اشاره و بیان کرد: ناشران بخش خصوصی نباید بدون استاندارد و نیازسنجی اقدامی انجام دهند. ما باید برای ناشران بخش‌های خصوصی و دولتی شرایطی را ایجاد کنیم که بر مبنای استانداردهای مصوب به تولید منابع آموزشی اقدام کنند.
مظفر همچنین به بسته‌های آموزشی اشاره کرد و گفت: بسته‌های آموزشی صرفاً درسی نیستند، بلکه برای آماده‌سازی دانش‌آموزان در کسب مهارت هستند. بسته‌های آموزشی باید دانش‌آموزان را به مهارت‌ورزی تشویق کنند همچنین به منابع آموزشی مدارس خاص و بین‌الملل نظارت شود.
تأییدیه‌های سازمان پژوهش برای کتابهای کمک‌آموزشی کم‌اثر است
به گزارش تسنیم در ادامه این نشست، محمود امانی طهرانی دبیرکل شورای‌عالی آموزش و پرورش، دیدگاه خود را در خصوص مصوبه ۸۲۸ و ساماندهی منابع آموزشی و تربیتی اعلام و بیان کرد: روح حاکم بر مصوبه ۸۲۸، روح مشارکت‌پذیری است؛ روح دعوت و کمک به تعلیم و تربیت. تمام سیاست‌های ما در جهت هم‌سویی ایجابی این مصوبه حرکت می‌کند به‌عبارت دیگر، قابلیت آفرینش نیازها در عین پایبندی به کتابهای درسی مورد نظر است.
وی در ادامه درباره استانداردهای تولیدشده گفت: این‌ها نیازمند بازنگری هستند تا بتوانند برای منابع مکتوب و غیرمکتوب ملاک عمل قرار گیرند.
امانی به معضل کم‌اثربودن تأییدیه‌های سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی اشاره کرد و افزود: بین تولیدات تأییدشده و تأییدنشده در فروش تفاوت بارزی دیده نمی‌شود، پس کار خوب مورد حمایت جدی قرار نمی‌گیرد آنچه می‌تواند این فعالیت را مدون و سامان‌پذیر کند، مؤسسه پخش مدرسه است. این مؤسسه راه‌اندازی هم شد، ولی با اقدام مؤثر همراه نبوده است.
انتشارات مدرسه باید فعال شود
وی تأکید داشت: تمام تولیدات مورد تأیید سازمان باید از طریق پخش مدرسه در دسترس مدارس و والدین قرار گیرند، تعریف سازوکار مؤثرِ توزیع منابع آموزشی لازم است.
امانی همچنین به ممیزی پیش از چاپ اشاره کرد و بیان داشت: «ناشران گله‌مندند که سازمان منابع را بعد از چاپ ارزیابی، تأیید یا رد می‌کند. ناشران علاقه‌مندند نظر کارشناسان سازمان را قبل از چاپ داشته باشند تا بتوانند نسبت به اعمال تغییرات اقدام کنند.
دبیرکل شورای‌عالی آموزش و پرورش درباره تبدیل تربیت به آموزش بیان کرد: تربیت فراتر از آموزش و جامع‌تر از آن است. ما کنار بسته‌های آموزشی، مواردی مثل راهنمای معلم، فیلم‌های آموزشی و اپلیکیشن‌ها را داریم، پس نیازمند این هستیم که نوعی سیاستگذاری جدی داشته باشیم و جریان تقلیل‌دهنده تربیت به آموزش را کنترل کنیم و تمرین ایجابی را کنار آن بیاوریم.
سازمان پژوهش و بخش خصوصی برای آموزش مجازی محتوا تولید کنند
در ادامه این نشست سیدحسن الحسینی، مشاور وزیر و مسئول برنامه شبکه آموزشی دانش‌آموزی “شاد”، نقاط قوت و ضعف اجرای مصوبه ۸۲۸ شورای‌عالی آموزش و پرورش را بیان کرد و اجرا نشدن صحیح این مصوبه را سبب تأسف دانست.
مشاور وزیر درباره رقابت دولت و بخش خصوصی گفت: بخش خصوصی رانتی در مواردی باعث می‌شود ما از اهداف اصلی خود دور شویم. ما باید به مسائل ایجابی بیشتر از مسائل سلبی توجه کنیم، بازار اقتضائات خودش را دارد و منتظر حرکت ما نمی‌ماند.
الحسینی همچنین به رقابت سنگین بین دانش‌آموزان در جهان اشاره کرد و بیان داشت: ما امروز باید موضوع تربیت را به‌نحوی مدیریت کنیم که دانش‌آموزان بعد از فراغت از تحصیل مهارت حرفه‌ای و هویت خود را داشته باشند. امروزه وظیفه آموزش و پرورش وظیفه سنگینی است و باید به‌صورت جدی به برنامه درسی بپردازیم.
وی با اشاره به شرایط امروز آموزش در وضعیت سیطره بیماری کرونا گفت: شیوه‌های آموزش در شرایط بحران تغییر می‌کنند، در این راستا اتفاقات مؤثری هم افتاده است، لذا باید آمادگی تولید محتواهای جدید و منطبق با نیاز را داشته باشیم. در این شرایط که ساعات و شرایط کلاس درس تقلیل و تغییر پیدا کرده است، اهداف آموزشی باید متناسب با این وضعیت تدارک دیده شود. اگر استانداردهای فضای مجازی رعایت نشوند، آموزش‌ها بی‌اثر خواهند بود. باید استانداردهای خاص این فضا تدوین شوند و همسو با استانداردهای تربیتی و آموزشی باشند تا به اهداف تربیتی و آموزشی برسیم.
مشاور وزیر و مسئول برنامه شبکه آموزشی دانش‌آموزی “شاد” همچنین اعلام آمادگی کرد: برای سازگاری آموزش و پرورش با شرایط جدید، باید موضع ایجابی خود را حفظ کنیم و به شرایط مطلوب آموزشی برسیم.
وی همچنین از سازمان پژوهش و نیز از ناشران خواست نسبت به تولید محتوای مناسب برای آموزش مجازی اقدام کنند.
به گزارش تسنیم، علی سعادتی مدیرکل دفتر آموزش و ترویج استاندارد، به لزوم وجود استانداردهای فضای آموزشی اشاره و اعلام آمادگی کرد که این سازمان می‌تواند در تدوین استاندارد آموزشی و نیز فضای مجازی، سازمان پژوهش را یاری کند.
صحبت‌های یک ناشر: با ممانعت مشکل حل نمی‌شود
عبدالعظیم فریدون، مدیر انتشارات محراب قلم و از فعالان حوزه نشر آموزشی که سابقه مدیریت آموزشی نیز دارد، در بیان آسیب‌شناسی و چرایی ورود کتابهای کمک‌آموزشی به مدارس گفت: با ممانعت مشکل حل نمی‌شود، باید داخل بدنه آموزش و پرورش تقویت شود.
وی درباره چرایی نیاز دانش‌آموزان و معلمان به کتابهای کمک‌آموزشی عنوان کرد: در طول سال‌های گذشته چه اتفاقی برای کتابهای تأییدشده فهرستگان افتاده و چه حمایتی از آن‌ها شده است؟
چرا بخش خصوصی؟! معلمان تولید محتوا کنند
به گزارش تسنیم، ابوالقاسم حدادی، معاون پژوهش، برنامه‌ریزی و نیروی انسانی آموزش و پرورش شهر تهران، از دیگر صاحب‌نظران این نشست، در خصوص نگاه به بیرون و نبود توجه جدی به توانایی معلمان، گفت: چرا ما به تولید محتوا توسط همکاران آموزش و پرورش توجه نداریم و فکر می‌کنیم حتماً باید بخش خصوصی وارد عمل شود، در صورتی که معلمان زیادی هستند که توانایی مشارکت در این بخش را دارند و موقعیت جغرافیایی و خانوادگی مناطق و استان‌ها را می‌شناسند؟
در بخش پایانی جلسه، معاون آموزش ابتدایی به برخی اظهارنظر‌ها پاسخ داد و ابراز کرد: در سطح آموزش و پرورش کشور معلمان زیادی داریم که در تعامل جدی با آموزش هستند.
او در مثالی، به‌عنوان الگوی موفق تدریس و اداره کلاس، به آوازه نحوه اداره کلاس درس رشته هنر توسط یکی از معلمان خوش‌فکر اشاره کرد.
وی همچنین به تفکر ساماندهی منابع اشاره کرد و افزود: با تمام توان پای این تفکر ایستاده‌ایم و با بخش خصوصی نیز تعامل جدی خواهیم داشت تا ان‌شاءالله این امر به سامان برسد.
بخش پایانی این نشست جمع‌بندی توسط ریاست سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بود.
با ناشران مقابله نداریم، مواجهه خواهیم داشت
ملکی در مورد تعامل با ناشران بخش خصوصی بیان کرد: با ناشران مقابله نداریم، بلکه مواجهه خواهیم داشت و در این مواجهه به استانداردها توجه جدی خواهیم کرد. با بخش خصوصی، نه به‌صورت ایجابی مطلق و نه سلبی مطلق، برخورد نخواهیم کرد.
کارهای قبلی با ناشران را اصلاح می‌کنیم و ادامه خواهیم داد
وی تصریح کرد: موضوع تربیت و برنامه درسی مطرح است، پس آسیب‌شناسی جدی باید انجام شود. با ناشران خصوصی هم جلسه جداگانه‌ای خواهیم داشت و کارهای قبلی را که با ناشران شروع شده است اصلاح می‌کنیم و ادامه خواهیم داد.
تهیه شیوه‌نامه حمایتی، توافق با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای نظارت قبل از چاپ توسط سازمان پژوهش، فروش کتابهای تأییدشده در سازمان به‌کمک پخش مدرسه از موارد مورد تأکید ریاست سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بود.
وی ابراز امیدواری و اظهار کرد: همه موارد مطرح‌شده را پیگیری جدی خواهیم داشت و کارها منقطع نخواهند بود.زش و پرورش در برابر کتابهای کمک‌درسی/ با ناشران مقابله نداریم
